φωνόνιο

Όπως για τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα για τα οποία έχει οριστεί η ελάχιστη ποσότητα, η οποία μπορεί να πάρει μέρος στις φυσικές διαδικασίες (κβάντο ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας ή φωτόνιο), έτσι και για τα ελαστικά κύματα έγινε αναγκαίο να εισαχθεί μια φυσική οντότητα για την ενέργεια των σωματιδίων που δονούνται κατά τη διάδοση των κυμάτων τους. Το φ. είναι το ακουστικό ανάλογο του φωτονίου και, όπως αυτό το τελευταίο, μπορεί να περιγραφεί με όρους πακέττο κυμάτων ή σωματίδιο μηδενικής μάζας και ενέργειας hv (h η σταθερά του Πλανκ και ν η συχνότητα του κύματος). Η εισαγωγή του σωματιδίου αυτού αποδείχτηκε χρήσιμη κυρίως στη θεωρία της θερμικής αγωγιμότητας και σε άλλα πεδία της φυσικής των στερεών. Ο όρος σωματίδιο είναι στην πραγματικότητα ακατάλληλος και, ιδιαίτερα όσο αφορά τη φυσική των στερεών, είναι σωστότερο να μιλάμε για κβάντο ενέργειας ελαστικής δόνησης.

* * *

το, Ν

φυσ. ονομασία τού κβάντου τής ενέργειας δόνησης τών δομικών μονάδων τών κρυσταλλικών πλεγμάτων.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. phonon].